کیسه تنان
کیسه‌تنان نامی بود که در قدیم به شاخه‌ای از بی‌مهرگان داده می‌شد. در طبقه‌بندی‌های جدید بخش بزرگی از آن شاخه را جدا کرده و با نام مرجانیان می‌شناسند.
حیواناتی از قبیل هیدر، مرجان، شقایق دریایی، و عروس دریایی در این گروه قرار داشتند. طول عمر این جانوران متفاوت است. مثال: شقایق دریایی ۱۰۰ها سال عمر می‌کند در صورتی که عروس دریایی فقط حدود ۴ ماه عمر می‌کند. کیسه تنان به دو شکل متفاوت دیده می‌شوند:نوع اول پولیپ نام دارد ونوع دوم مدوزآنام داردنوع اول دارای یک شکل استوانه‌ای است که توسط یک پایه به بستر دریا چسبیده است و چتر مانند هستند دهان در سطح مقعر زیرین ودر انتهای لوله باریکی به نا مانوبریم قرار دارد ودر حاشیه چتر بازوانی دارند
تغذیه کیسه تنان
کیسه تنان دارای کیسه گوارشی هستند و محل ورود و خروج آب و مواد غذایی یکی است.
در سطح بدن خود سلول های گزنده ای حاوی مواد زهرآگین دارند که به جاندار در شکار کمک می کند. زمانی که جاندار دیگری با سلول های گزنده تماس پیدا کند، ماده سمی درون آن ها به بدن طعمه ترشح می شود و شکار را از پای در می آورد.
گوارش در کیسه تنان طی دو مرحله برون سلولی و درون سلولی انجام می شود.
در لایه داخلی دیواره بدن کیسه تنان، سلول های ترشح کننده آنزیم های گوارشی وجود دارد که گوارش برون سلولی را روی غذا انجام می دهند. پس از این مرحله غذا به قطعات کوچکی تبدیل شده است که می تواند برای گوارش درون سلولی وارد سلول ها شود.
تولید مثل کیسه تنان
شیوه تولید مثل در کیسه تنان به نوع زندگی آن ها بستگی دارد.
کیسه تنانی که به صورت مدوز زندگی می کنند به روش جنسی و آن هایی که به صورت پولیپ زندگی می کنند، به روش های غیر جنسی تولید مثل می کنند.
نحوه حرکت
کیسه تنان از نظر حرکت به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می شوند.
کیسه تن های ثابت، توانایی حرکت کردن ندارند و بر روی سنگ ها و یا بستر کف دریا قرار می گیرند و فقط بازو های آنان حرکت می کند و طعمه را شکار می کنند. از کیسه تن های ثابت می توان به شقایق دریایی و مرجان اشاره کرد.
طبقه بندی کیسه تنان
این جانوارن بیش از ۹۵۰۰ گونه دارند و به سه رده زیر تقسیم می شوند.
- مرجان ها که بزرگ ترین رده کیسه تنان هستند.
- عروس دریایی
- هیدر
مرجانها:
مرجانها فقط ۱٪ از بستر دریاها را پوشش می‌دهند. مرجانها ۲۵٪ از تمام حیات دریا را در خود حفظ می‌کنند و بسیاری ازانواع ماهی‌ها در مرجانها زند گی می‌کنند. هر کدام از مرجانها یک اکوسیستم کامل هستند.
مرجانها مقر زندگی گیاهان و جانورانی است که خودا اکوسیستم کاملی هستند. بیش از ۸۰۰۰۰ گونه حیاتی در مرجانها زندگی می‌کنند.
مرجانها ۶/۱ سواحل دریاها و خشکیها را محافظت می‌کنند مثلا: جزیره‌های کم ارتفاع را در برابر خشم امواج و فرسایش دریاها محافظت می‌نمایند.
هر یک متر مربع مرجان از نظر اقتصادی برابر ۴۷۰۰۰ دلار می‌ارزد به طوریکه بزرگ‌ترین صنعت توریست جهان با جذابیتهای طبیعی که ۱۰٪ از کل صنعت توریست را پوشش می‌دهند. از مرجانها جهت تولید داروهای ضد سرطان ونیز و جهت پیوند استخوان استفاده می‌گردد.
مرجانها به غیر از غذا یک مکان برای زندگی موجودات دریایی هستند. این موجودات قدیمی‌ترین اکوسیستم زمین هستند و جوان‌ترین گونه مرجانها ۱۸۰۰۰ سال عمر دارند.
مرجانها گونه‌ای از جاندارانند که نه گیاهند و نه جانور بلکه ماینرال نام دارنند که از موادی به نام زوکسانتیلا تشکیل یافته‌اند.
مرجانها دو دسته‌اند: مرجانهای نرم و مرجانهای سخت. مرجانهای نرم: از اجزایی به نام پلیپس تشکیل شده‌اند. پلیـپسها در درون خود مایعی ژله مانند دارند. دهان مرجانهااز اجزایی به نام تنتیکلز تشکیل شده‌است که به وسیله آن پلنکتونها را به دام می‌اندازد.
مرجانها به دو طریق تقسیم سلولی و حرکت لاروها تولید مثل می‌کنند. مرجانها سیستم دفاعی و تهاجمی هم دارند. مرجانها زندگی همیارگونه‌ای دارند. مرجانها تا جایی که مواد غذایی دارند رشد می‌کنند، سپس رشد آنان متوقف گردیده و اجازه رشد به گونه‌های دیگری می‌دهند که فرصتهای غذایی مناسب تری دارند.
خطرات تهدید کننده ی مرجانها
- خشک کردن دریاها
- آلودگی دریاها
- گسترش شهرکهای ساحلی
- ماهیگیری بیش از حد
- گرم شدن زمین
- آب شدن یخهای قطبی
- شکاف لایه اوزون
برطبق آمار سازمان اقیانوس‌شناسی آمریکا مرجانها در حال انقراض هستند.
عروس دریایی
عروس دریایی گونه‌ای از بی‌مهرگان است که در شاخه کنیداریا طبقه بندی می شود. این موجودات قادر به شنا کردن می باشند . گونه‌های متفاوتی از این جاندار وجود دارد از جمله Scyphozoa (بیش از ۲۰۰ گونه (، Staurozoa)در حدود ۵۰ گونه(، Cubozoa)در حدود ۲۰ گونه) و Hydrozoa)در حدود ۱۰۰۰-۱۵۰۰ گونه ) . عروس دریایی در همه اقیانوس‌ها یافت می‌شود . گونه‌ای از آنها در آب شیرین زندگی می کن که اندازه‌ای کمتر از نیم اینچ و رنگی سفید و روشن دارد . این گونه نیش ندارد .
در بسیاری از مناطق عروس دریایی‌ها را در آکواریم نگهداری می کنند .
ساختار عروس دریایی
این موجودات دارای ساختار زیبایی هستند، به همین جهت عروس دریایی نامیده می‌شوند. عروس دریایی، در اعماق متوسط دریا زندگی می‌کند و بین ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر قطر دارد و بدنی چتر مانند و شفاف ژلاتینی دارد. قطر بدن در مرکز چتر و در حاشیه لبه‌ها، نازک است و تعدادی تانتاکول در لبه دارد.
دهان چهار گوش در قسمت وسط بدن قرار دارد که به یک حلق لوله‌ای با مقطع ۴ گوش وصل می‌شود و انتهای حلق به معده ختم می‌گردد که دارای ۴ جیب شعاع است. معده چهار قسمتی است و از این قسمتها، لوله‌های گوارشی یا معدی منشا گرفته و به صورت مجرای شعاعی حلقوی قرار گرفته و مواد غذایی را به قسمتهای مختلف می‌رسانند. در اطراف دهان ۴ بازوی دهانی وجود دارد. در لبه چتر عروس دریایی، تعداد ۸ عدد برآمدگی به فواصل مناسب با هم قرار دارند که این برآمدگی‌ها دارای ساختار حسی هستند و حاوی ذرات شعاعی یا استاتولیتها بوده و نیز ۲ چشم ساده در جدار عضو تعادلی خود دارند.
حداقل دو شبکه عصبی وجود دارد که یکی از آنها تمامی سطح روی و زیر چتر و تانتاکولها را عصب‌دار کرده و جریانات عصبی را به آرامی منتقل می‌کند و در تنظیم حرکات موضعی و متمرکزی نظیر تغذیه دخالت می‌کند. دومین شبکه عصبی، به نواحی زیر چتر محدود شده و جریانات عصبی را به سرعت منتقل می‌کند و باعث تنظیم انقباضات چتر هنگام شنا می‌شود.
سیستم تناسلی و تولید مثلی در عروس دریایی
چرخه زندگی در اورلیا شامل دو مرحله جنسی و غیر جنسی است. در ضمن جنسها جدا از هم هستند. در مرحله جنسی، غدد جنسی نعل اسبی شکل، به تعداد ۴ عدد در قسمت زیر چتر در کنار کیسه‌های معدی قرار دارند و از قسمت بیرون اورلیا می‌توان آن را دید. در مدوز نر یا اورلیای نر، اسپرمها از غدد تناسلی آزاد شده، وارد حفره گوارشی شده و از راه دهان در آب دریا آزاد می‌شوند و در جستجوی مدوز ماده خواهند بود.
اسپرمها از طریق دهان اورلیای ماده، وارد حفره گوارشی شده و در آنجا با تخمکهای آزاد شده از غدد جنسی ماده ترکیب می‌شوند. لقاح که صورت گرفت، تخمهای حاصل از لقاح، حفره گوارشی را ترک کرده و در کیسه‌های پرورشی مخصوصی که در شیار بازوها بوجود می‌آید، جای می‌گیرند.
تخمها بعد از طی مراحل رشد و نمو، هر کدام به صورت لاروی مژک‌دار درمی‌آیند و سپس این قسمت را ترک کرده و به صورت وارونه روی سطح سخت دیگر متصل می‌شوند. در این حالت لارو، مژکها را از دست داده و ساکن می‌شود و حدود ۱۲ سانتیمتر اندازه دارد و در این حالت به صورت پولیپ است.
لارو بدون مژک ممکن است برای ماهها یا سالها به این شکل باقی بماند. در اواخر پاییز و با شروع سرما، پولیپ رشد کرده و بطور عرضی تقسیم می‌شود، قطعه قطعه شده و قطعات عمیق‌تر می‌گردند و پولیپ به صورت مجموعه‌ای از قطعات نعلبکی شکل درمی‌آید که لبه آنها دندانه‌دار است و این قطعات بوسیله لوله مرکزی با هم ارتباط دارند.
به تدریج قطعات از هم جدا شده و یکی پس از دیگری، پولیپ را ترک کرده و مدوزهای تقریبا ۸ لبی شناور را بوجود می‌آورند که این مدوزها رشد کرده و مدوز بالغ را ایجاد می‌کنند و هر کدام زندگی مستقل خود را به صورت یک عروس دریایی، ادامه می‌دهند.
هیدرا
سرده‌ای (جنس) است از خانواده Hydridae.
گونه‌های این جنس، جانورانی شکارچی ساکن آب هستند، دارای کیسه گوارش یک طرفه، سر و مغز ندارند و در سراسر بدنش شبکه آب از تارهای عصبی کشیده شده‌است. این جانوران بازوهای زهری خود را که نماتوسیست نام دارد به سمت شکار خود پرتاب می‌کند و پس از برخورد بازو با شکار و فلج شدن آن، با همان بازوها غذا را به داخل کیسه گوارشی می‌برد و هضم می‌کند و مواد زائد و هضم نشده را از راه دهان خارج می‌کند. اگر شرایط مساعد باشد هیدرا با روش غیرجنسی (جوانه زدن) و در غیر این صورت به روش جنسی تولید مثل می‌کنند.
برخی از زیستشناسان معتقدند که هیدرا هیچ وقت پیر نمی شود و عمر جاودان دارد. اگر چه برخی دیگر این نظریه را رد می کنند.
منبع elmnama.com
jelvehayeoloom.blogfa.com
fa.wikipedia.org
mmscience.mihanblog.com
